19 februari 2011

Vreemde gebouwen (3)

wozoco2Wanneer de woningcorporatie ‘Het Oosten’ in Amsterdam 100 sociale woningen gevraagd werd te bouwen, sprong het  Nederlandse architectenbureau MVRDV op de opdracht.

Binnen de regelgeving over voldoende zonlicht en de grootte van de site konden slecht 87 appartementen worden gebouwd.

In plaats van open ruimte op te offeren, werden de overige 13 eenheden gewoon aan de gevels ‘geplakt’. De uitstekende suites lijken openstaande lades in een sterk uit de kluiten gewassen glazen dressing. De laagste blokken hangewozocon net boven de hoofden van angstige voorbijgangers.

Deze zwaartekracht tartende constructie - de WoZoCo Appartementen – werd voltooid in 1997.

17 februari 2011

1q84

1q841q84 (spreek uit: ‘Qutienvierentachtig’) vertelt de levensverhalen van twee eenzame Japanse dertigers, aan wie om en om een hoofdstuk – elk twaalf per boek - is gewijd: de schrijver en wiskundeleraar Tengo en de sportschoollerares Aomame, die als een oosterse Lisbeth Salander - Murakami verstopt zelfs een verwijzing naar ‘Mannen die vrouwen haten’ in zijn roman -op commando afrekent met gewelddadige macho’s.
Dat Tengo en Aomame een verleden met elkaar delen, wordt al snel duidelijk. Ze blijken elkaars stille, al twintig jaar uit het oog verloren jeugdliefdes.
Het hele verhaal brengt de beide hoofdpersonages door vreemde plot- wendingen steeds dichter bij elkaar.  Deze hebben allemaal te maken met een boek – geschreven door een 17-jarige femme fatale - dat Tengo op verzoek van zijn eigen uitgever zó goed herschrijft, dat het een belangrijke literaire prijs wint.
Een pop van lucht’ heet deze bestseller. De roman beschrijft hoe een meisje opgroeit in een religieuze sekte en daar tijdens een eenzame opsluiting wordt bezocht door de ‘Little People’. Kleine vreemde wezens die hun begerige klauwen uitstrekken naar ‘onze’ wereld. Daarbij maken ze gebruik van een soort reproductie techniek, die sterk doet denken aan ‘Invasion of the Body Snatchers’.
Zowel Tengo als Aomame vormen een bedreiging voor de ‘Little People’. De ene door zijn bemoeienissen met het boek en de andere door de Leider van de sekte te doden.
In navolging van de Japanse uitgever heeft Atlas de Nederlandse vertaling van Boek Eén en Twee samen op de markt gebracht. Deel drie ligt halfweg volgende maand in de boekhandel.
Ik moet dus niet lang meer wachten om te weten of Aomame zich nu al dan niet een kogel door de kop jaagt. En Tengo - radeloos dwalend door de donkere herfstnacht op zoek naar zijn geliefde - dit zal kunnen verhinderen.
Nog iets anders:
‘Het merendeel van de mensen kan nauwelijks beoordelen of een roman goed of slecht is, maar ze willen niet bij de buren achterblijven, dus als iedereen het over een boek heeft kopen zij het ook.’
Deze passage uitgesproken door Tengo’s cynische uitgever krijgt toch wel een ironische bijklank. De hype die deze boeken heeft gecreëerd zal ook velen aanzetten de boeken te kopen los van het feit of ze nu goed of slecht zijn…

16 februari 2011

Hans Memling (ca. 1440-1494): Leven en Werk Deel 6: De personen en het werk

[afb. 26]Men heeft, zonder enig bewijs, Memlings zelfportret willen herkennen in sommige opvallende achtergrondfiguren, vooral op het middenpaneel van het Johannesretabel en van de Donne-triptiek [afb. 26], en ook nog op de Passie-triptiek te Lübeck (in het gezelschap van de Duitse schilders Wolgemut en de jonge Dürer). De Italiaanse geschiedschrijver Marcanronio Michiel zag in 1521 in Venetië in het huis van kardinaal Grinuni een zelfportret, dat hij als "tamelijk dik" en van het "rossige type" beschreef.

Er is uitzonderlijk veel bewaard van Memlings oeuvre. Het omvat meer dan dertig portretten (soms als tweeluik met een Madonna met Kind), een twintigtal altaarstukken of kerkelijke schilde­rijen met schenkersfiguren, dikwijls meerdelig en van grote afmetingen, een vijftiental losse Madonna voorstellingen, waarvan de luiken met de schenkersfiguren of de portretten verloren zijn, en ten slotte nog een twintigtal schilderijen met diverse thema's uit het evangelie, met betrekking tot heilige figuren of met moralliserende allegorieën.

Memling leefde in de woelige periode die het einde van de Bourgondische tijd kenmerkte, hoewel hiervan in zijn werk weinig te merken valt. Zijn opdrachtgevers waren vrijwel allen rijke burgers (bankiers, handelaars, politici) of geestelijken en enkele malen ook edelen. Dikwijls waren het vreemdelingen, vooral Italianen, die ofwel om politieke ofwel om financiële redenen betrek­kingen onderhielden met het toen welvarende Brugge. Zij lieten zich door Memling portretteren, al dan niet op een devotie- of altaarstuk voor hun kapel in Brugge of hun thuisland. Officiële op­drachten (voor stad of hof) blijken niet tot zijn werkterrein te hebben behoord. Een uitzondering is het verloren Portret van Antoon van Bourgondië , bastaardzoon van Filips de Goede.

15 februari 2011

Wolf Hall

wolf hallElf romans schreef Hilary Mantel voor ze met het vuistdikke Wolf Hall in 2009 de Booker Prize won. Ik kende haar niet en had nog geen enkel van haar verhalen gelezen. Het is trouwens enkel door het winnen van die prijs dat ik in de verleiding kwam een boek van haar te kopen. Wolf Hall was toen nog niet vertaald in het Nederlands. Het is dus een ‘klus’ geworden om me door het boek te worstelen. Het is geen ‘The old man and the sea’, als je begrijpt wat ik bedoel…
Vóór Wolf Hall verscheen, liet Mantel uitschijnen dat het haar wreedste boek ooit zou worden. Haar eerdere romans hadden haar in het Verenigd Koninkrijk al de reputatie bezorgd een schrijfster van donkere verhalen te zijn.

Met Thomas Cromwell als centrale 'held' beloofde Wolf Hall alvast hard en wreed te worden. Want de zestiende-eeuwse historische figuur Thomas Cromwell was als belangrijkste adviseur van de Engelse koning Hendrik VIII een van de meest gehate mannen van zijn tijd.
 
Het is dan ook bijna een aangename verrassing om Cromwell in Mantels roman te leren kennen als een man van vlees en bloed, met zijn slechte, maar ook zijn goede kanten.

Op de eerste bladzijde van Wolf Hall wordt puber Thomas Cromwell in het jaar 1500 verrot geslagen door zijn vader, een dronken smid uit Putney. Thomas vlucht weg en steekt met de hulp van Vlaamse handelaars in Dover het Kanaal over, richting Calais.

Amper tien bladzijden verder is het 1527 en is Cromwell de geliefde assistent van de net bij Hendrik VIII in ongenade gevallen kardinaal Wolsey. Maar Cromwell is een survivor, en een decennium later is hij dé vertrouweling van de koning.

Hij wordt benoemd tot Hendriks plaatsvervanger en wordt zo de absolute heerser over de anglicaanse kerk.

Maar wie hoog vliegt, riskeert laag te vallen: nog geen vijf jaar later wordt Cromwell beschuldigd van hoogverraad.

Wolf Hall leest als een hogesnelheidstrein. Bijna 700 bladzijden lang sleurt Hilary Mantel haar lezers mee van de ene spannende scène naar de andere.
Via flashbacks, herinneringen en spitante dialogen springt ze behendig heen en weer tussen Cromwells jeugd, zijn eerste stappen als diplomaat en zijn succesvolle jaren als politicus.

Met Wolf Hall heeft Mantel de Booker Prize dubbel en dik verdiend. Een aanrader dus.

14 februari 2011

Anjoli Priorat 2008

DSCN0918Nog niet zo lang geleden zijn we met een aantal vrienden op wijnproeverij geweest bij Tanine & Cuisine. Eén van de beste wijnen die onze gastvrouw Hilde presenteerde was de Anjoli van 2008.
Anjoli is een prachtige kennismaking met de prestigieuze Priorat regio in Spanje. De Ardèvol familie maakt er al wijn in het dorp Porrera sinds de 13e eeuw. Anjoli is de naam van de geadopteerde dochter van Rose Galceran, één van de partners van het wijnhuis Ardèvol.
 image
Ardèvol Anjoli is licht robijnrood van kleur met een neus van verse bessen, zoethout en tabak. De wijn smaakt naar van pruimen en bramen. Ze is goed in balans en heeft een heel lange afdronk.
Anjoli is een mengsel van 40% Garnacha, 40% Cabernet Sauvignon, 10% Syrah en 10% Merlot. De wijn werd gegist in temperatuur-gecontroleerde roestvrijstalen tanks om dan verder te rijpen gedurende 16 maanden in Franse eiken vaten.
Deze wijn krijgt een goede beoordeeling door zowel  Robert Parker als de Wine Spectator. In ieder geval is de wijn stukken beter dan de kwaliteit van hun website

13 februari 2011

Vreemde gebouwen (2)

clip_image002De scheve toren van Pisa moest een loodrecht gebouw zijn. Het moest een symbool worden voor de handelsmacht van Pisa in de 12de eeuw. De toren is gebouwd op zachte klei en begon al een paar jaar na de voltooiing over te hellen.

Na de voltooiing helde de toren al 1,37 meter. Maar naar mate de tijd verstreek, werd de hoek van de 16.000 ton wegende toren steeds precairder. Tegen 1990 leunde te toren al bijna 4 meter uit het middelpunt en moesten meer dan 900 ton loden balast de toren beletten van om te vallen.

Het was echter niet de steeds grotere helling die bijna voor de ondergang van de toren zorgde. De geallieerde troepen stelden aan Amerkaanse sergant aan om de toren op te blazen tijdens de tweede wereldoorlog. De geallieerden dachten dat de Duisters de toren gebruikten als observatiepost. Alleen de terughoudendheid van de 23-jarige Amerikaan redde de toren van de ondergang.

05 februari 2011

Hans Memling (ca. 1440-1494): Leven en Werk Deel 5: De late jaren 1490

De zeer geliefde thematiek van de Tronende Madonna met Kind, die eigenlijk in het Johannesretabel al haar eerste monumentale vorm kreeg, nam Mengling in deze late periode opnieuw op om er een groepsportret van een gezin rond te scharen. Het zogenaamde Altaarstuk van Jacob Floreins (Parijs, Louvre) combineert inderdaad het motief van de Madonna op een troon in een open architectuur met het familieportret zoals op de Moreel-triptiek.

Zoals reeds eerder aangestipt, is er al vanaf de Moreel-triptiek in een aantal werken een groeiende vrijheid en dynamiek in de schilderkunstige factuur te bespeuren die veeleer in een toetsenstructuur aan de oppervlakte dan in een vervloeiende versmelting van het modelé tot uiting komen. Deze "modernere" technische benadering van het geschilderde beeld vindt haar extreme resultante in twee werken bewaard in de Capilla Real van Granada. Zowel de Tronende Madonna met Kind [afb. 25] als de Diptiek met de Kruisafneming hebben een zelfde pasteuze schriftuur, die bij fotografische vergroting een verrassend directe penseelslag vertoont.

Ook het Portret van Jacob Obrecht , dat pas in 1496, twee jaar na de dood van Hans Memling, door een andere hand werd afgewerkt, maar door zijn stijl en buitengewone kwaliteit volgens mij wel op zijn actief kan worden gezet, vertoont een stevigheid in de schilderkunstige materie en een robuustheid in het voorkomen die wellicht Memlings "ultima maniera" mede illustreren.

Memling overleed op 11 augustus 1494 en werd begraven op het kerkhof van de Sint-Gillis­kerk. Deze gegevens werden opgetekend door Rombout de Dappere, bisschoppelijk notaris die ook de akte van de translatie van de relieken voor het Ursulaschrijn had opgesteld. Op 10 december 1495 werd de erfenis van zijn bezittingen voor zijn drie kinderen ingeschreven. Zij waren toen nog steeds minderjarig. Nog in 1534 en later komen in de rekeningen van de parochiekerk van Seligenstadt vermeldingen voor van jaargetijden van vier missen, voor ene "Henne Mommelings", burger van Brugge in Vlaanderen. Vermoedelijk heeft hijzelf nog deze stichting in zijn geboorte­stad geregeld.

l&w_afb25_full [Afb. 25]

Mogelijk gerelateerde posts